برای آشنایی هر چه بیشتر با یکی از مراکز اصلی حرکت عمومی و نوع فعالیت هایشان پای صحبت های حجت الاسلام محمدرضا محمدی، مسئول دبیرخانه گفتمان جهادی بسیج سازندگی نشسته ایم:
نفس عمیق: با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب درباره حرکت عمومی و تجاربی که جنابعالی در بسیج سازندگی در ارتباط با مردم داشتید، به نظر شما چقدر می توان نسبت به حضور مردم در صحنه فراتر از بحران ها امیدوار بود؟
بحث حرکت عمومی و مشارکت آنها در تصمیم گیری ها یکی از برنامه های اصلی انقلاب است و انقلاب با این جریان عجین است. از همان آغاز نهضت که منجر به قیام مردم شد تا بعد از پیروزی انقلاب همیشه مردم نقش اساسی را ایفا کرده اند و هر چقدر حضور انها در عرصه های مختلف پررنگ تر باشد هم خود آنها بازخورد آن را می بینند و هم ما به هدف های اصلی انقلاب دست می یابیم.
عدم اهانت به حزب اللهی ها در اتفاقات 1401 به خاطر حضور موثر آنها در بحران کرونا بود
در قضیه کرونا گروه های جهادی نقش جدی و موثری ایفا کردند که ثمره آن را در اتفاقات سال گذشته مشاهده کردید. در جنگ ترکیبی دشمن آنها همه محاسبات از جمله جنگ اقتصادی، جنگ رسانه، جنگ امنیتی و اغتشاشات را کرده بودند. هجمه های دشمن هجمه های دشمن در سال های 78 و 88 بسیار کمتر از سال 1401 بود اما نکته ای که وجود دارد که در آن سال ها مردم با آنها همراهی می کردند اما سال گذشته این همراهی مشاهده نشد. دلیل این امر این است که معترضان به دو دسته تقسیم می شوند؛ اول اغتشاشگران و دوم مردم عادی؛ به طور مثال در سال های 78 و 88 مردم با افرادی که با حزب اللهی، بسیجی ها و طلبه ها درگیر می شدند، همراه می شدند اما سال گذشته چنین صحنه هایی مشاهده نشد؛ مثلا سال گذشته در تظاهرات گوهردشت کرج مردم جلوی یک روحانی بی خبر که از حال گذر از آنجا بود را گرفتند و به او گفتند جلوتر تظاهرات هست و مورد اهانت قرار می گیری یا اینکه افرادی به یک خانم چادری اهانت می کردند که با واکنش یک خانم مانتویی روبرو شد؛ ثمره همه اینها حضور گسترده و صنفی طلاب، سپاه و بسیج در میدان مبارزه با کرونا است.
در کرونا بچه های حزب اللهی و متدینین بودند که به صحنه آمدند
زمانی که هیچکس جرات حضور در بحران کرونا را نداشت بچه های حزب اللهی و متدینین بودند که به میدان آمدند. طرف حتی جرات دفن اقوام نزدیک و پدر و مادر خود را نداشت اما متدینین شجاعانه به میدان آمدند، تغسیل انجام دادند، تدفین انجام دادند و در بیمارستان ها حضور پیدا کردند. علی رغم تمام سختی های خدمت در بیمارستان ها بعد معنوی و حال عجیبی برای آنها پیش می آمد.
زمانی که مردم مشاهده کردند یک روحانی در بیمارستان همراه بیمار او شده، زیر بیمار او را تمیز کرده و آنجا را تی می زند، قطعا در اتفاقات سال گذشته تاثیرگذار بود. حضرت آقا در این باره می فرمایند در قضیه کرونا همه چیز بود ولی شهید آوینی نداشتیم یعنی این اتفاقات روایت نشد.
بسیج سازندگی یک قرارگاه پهنه ای در جنوب شرق تهران دارد که آقای جواد قربانی مسئولیت آن را بر عهده دارند، از آن طرف در منطقه عبدل آباد و یافت آباد تهران منطقه ای وجود دارد که در آنجا دراویش سکنی گزیده اند، این دراویش همان افرادی بودند که در اتفاقات خیابان پاسداران زمینه ساز درگیری شده بودند. آقای قربانی به همراه تیم خود پس از گذشت مدتی از آن حادثه با دراویش این منطقه آشنا می شوند و به دلیل کهنه ساز بودن خانه های این افراد به مرمت خانه های آنها می پردازند چرا که مرمت خانه های قدیمی یکی از ظرفیت های بسیج سازندگی است که مبلغی حدود 15-20 میلیون تومان به آنها پرداخت می شود و با مشارکت خیرین اقدام به تعمیر و مرمت هر خانه می کنند. در یکی دو سال اخیر 400 و خرده ای خانه توسط این قرارگاه مرمت شده است البته ناگفته نماند که آن 15-20 میلیون تومان هم توسط خیرین و مردم تامین شده بود.
خدمت رسانی مردمی به امنیت کشور کمک می کند
در آبان 98 که به خاطر بالا رفتن قیمت بنزین شاهد اعتراضات مردمی بودیم، بیشترین آتش زدن پمپ بنزین و اعتراضات در منطقه عبدل آباد بود اما در جنبش زن زندگی آزادی در سال 1401 کمترین اعتراضات در این منطقه شکل گرفت که این از برکات همان مرمت ها بود؛ بنابراین خدمت رسانی مردمی به امنیت کشور کمک می کند. اگر ما بتوانیم از ظرفیت خدمت رسانی مردمی توسط جوانان متعهد بهره ببریم تمام مشکلات ما اعم از امنیتی، فرهنگی، اقتصادی و…. حل می شود.
نفس عمیق: شما چند سال است که در بسیج سازندگی حضور دارید؟
به قول معروف از همان زمانی که چشم باز کردم، بسیجی بودم. زمانی روزشماری می کردم که سن 14 سالم تمام شود تا بتوانم کارت فعال بسیجی را بگیرم. در اوایل دهه 70 در محله خود در زمینه های راهیان نور و امر به معروف و نهی از منکر فعالیت کردم البته آن زمان خدمت رسانی به مردم به آن شکل وجود نداشت چرا که بسیج سازندگی هنوز تشکیل نشده بود. در سال 86 با فضاهای تبلیغ گروهی آشنا شدم و به مناطق مختلف کشور جهت تبلیغ می رفتیم که از آن جمله می توانم به چهار محال و بختیاری، جنوب و حاشیه های استان تهران و …. اشاره کنم تا اینکه با مشورت بزرگان به منطقه سنی نشین تالش عزیمت کردم و حدود 7-8 سال در آنجا به فعالیت پرداختم.
پس از شیوع ویروس کرونا مسئولیت قرارگاه استان گیلان را بر عهده گرفتم. بعد از مدتی به تهران آمدم و با بچه های خاتم به صورت عملیاتی آشنا شدم و به پیشنهاد آنها حدود یک سال در آنجا فعالیت کردم. زمانی که کرونا به موج سوم خود رسید، به قم بازگشتم و در محله صفاییه شروع به فعالیت کردم تا اینکه پس از آشنایی با بچه های قم تازه با وظایف بسیج سازندگی آشنا شدم چرا که تا پیش از آن حتی تفاوت بسیج سازندگی با جهاد سازندگی را نمی دانستم. پس از آن مسئولیت قرارگاه پهنه شمال شرق قم را بر عهده گرفتم.
نفس عمیق: منظور از پهنه چیست؟ آیا به بخش جغرافیایی گفته می شود؟
برای اینکه گروه های جهادی بتوانند هم به وظایف خود عمل کنند و هم در بروکراسی اداری به مشکل برنخورند، تصمیم گرفته شد تا این گروه ها توسط خود جهادی ها مدیریت شوند. برای این منظور مقرر شد آنها تبدیل به قرارگاه شوند یعنی بنا بر پهنه جغرافیایی استان پهنه بندی شدند؛ به طور مثال قم دو پهنه شد که هر یک از پهنه ها تقریبا 14 محله دارد. بنده با انتخاب اعضای مجمع جهادگران مسئول یکی از قرارگاه های استان قم شدم و به بسیج سازندگی معرفی شدم و بسیج سازندگی حکم این مسئولیت را به بنده دادند.
صحبت های سردار جعفری درباره بیانات رهبری سبب بازشدن افق جدیدی جلوی چشمانم شد
پس از حدود یک سال تا یک سال و نیم فعالیت در این عرصه با تماس آقای سعادتی به خدمت آقا عزیز جعفری رسیدیم و ایشان درباره بیانات رهبر انقلاب در تاریخ 1/3/98، حرکت عمومی و مطالب مربوط به آن صحبت کردند که باعث شد افق جدیدی جلوی چشمانم باز شود. بعد از آن جلسه خدمت آقای صلح میرزایی رسیدم و گفتم حضرت آقا در تاریخ 1/3/98 این صحبت ها را کرده است و این گونه بود مسیر دفتر حفظ و نشر با آن جلسه عوض شد، حتی آقای صلح میرزایی نظر حاج آقا مسعود را درباره آن بیانات پرسید و ایشان صراحتا اقرار کردند که ما نسبت به آن غفلت کردیم.
پس از تفسیر آقا عزیز جعفری از بیانات 1/3/98 بنده به عنوان مسئول قرارگاه پهنه که دو منطقه و 16 قرارگاه محله ای را در اختیار داشتم با افراد در خصوص ساختار، ماموریت ها و نقش آفرینی آنها به توافق رسیدیم.
روزی به یکی از افراد گفتم قرار است شما را به عنوان مسئول قرارگاه قمرود انتخاب کنیم و از این به بعد تمام پروژه هایتان را باید خودتان انجام دهید. آن فرد به من گفت تاکنون هر پروژه ای بوده گروه های جهادی از بیرون آمده اند آن را انجام داده اند و ما توانایی انجام چنین کاری را نداریم. به او گفتم در حال حاضر 12 پروژه ناتمام در این قرارگاه داریم که هشت آنها را باید خودتان انجام دهید. آن فرد همچنان زیر بار نمی رفت و بر عدم توانایی خویش نسبت به انجام آن پروژه ها اصرار می کرد، به او گفتم ایرادی ندارد ما دو سه تا از این پروژه ها را انجام می دهیم تا شما راه بیفتد.
بسیج سازندگی مولد عملیات های ظرفیت ساز است
دیروز این فرد را دیدم که می گفت دارند آبرسانی می کنند اما بسیج سازندگی آن را به ما نداده. همان فردی که تا دیروز پروژه های مرمت را نمی پذیرفت به جایی رسیده که از اینکه آبرسانی و برق رسانی روستا به روستا بدون هماهنگی با او انجام شده است، شاکی می شود. آن فرد حتی با بسیج سازندگی استان درگیر می شود که مسئول قرارگاه من هستم، شما باید اول به من بگویید اگر نتوانستم آن را به پیمانکار دهید. در نتیجه نقش دادن و هویت بخشی به مردم چنین افرادی تربیت می شوند و می توانند باقی مردم را نیز به صحنه بکشانند. بسیج سازندگی مولد عملیات های ظرفیت ساز است و دلیل آن نیز مرمت و بازسازی خانه ها است.
نفس عمیق: چگونه می توان الگویی به مردم معرفی کرد تا آنها در میدان حضور یابند؟
ما هنوز به یک سیستم و نظام واحد در این خصوص نرسیده ایم. رشد نظام پله به پله است و در حال حاضر چنین مسیری در جریان انقلابی ما مشاهده نمی شود. اگر ما به آدم های توانمند مسئولیت دهیم، می توانند موفق باشد اما اگر آدم های غیر توانمند را بگماریم، نظام و سیستم نمی تواند آنها را کمک کند چرا که او مراحل رشد پله به پله را طی نکرده است، بنابراین نظامات را نمی داند و سلیقه ای رفتار می کند و این مسئله از اشکالات برنامه های ماست.
حلقه اصلی و مفقوده صاحبان ذهن فعال و زبان گویا هستند
پس از راه اندازی قرارگاه های منطقه ای ابلاغ جدیدی تحت عنوان حلقه های میانی توسط آقایان زهرایی و سلیمانی صادر شد. بنده در جلسه ای به آقای زهرایی گفتم آقای جعفری معتقدند ما 3-4 سال راه را اشتباه رفتیم و تنها به حلقه های میانی پرداختیم و تازه متوجه شدیم حلقه اصلی و یکی از حلقه های مفقوده صاحبان ذهن فعال و زبان گویا هستند چرا که او باید تبیین کند و جوان را به صحنه بیاورد و وظیفه حلقه میانی این است که پس از به میدان آمدن جوان او را در صحنه نگه دارد.
آقای زهرایی از سخنان من استقبال کرد و ما از بهمن ماه سال گذشته درگیر این مباحث شدیم و جلسات متعددی را برگزار کردیم. شبکه گفتمان جهادی پازل مفقوده بسیج سازندگی بود. تا پیش از این جهاد سازندگی آب را به جوی خاکی می برد و ما گفتیم تا این جوی سیمان کشی نشود و لوله گذاری نشود، نمی توانیم به تحقق دولت اسلامی دست یابیم.
بسیج باید هم فعال و هم موثر باشد
بچه های بسیج باید با گفتمان همراه شوند و بدانند ولی جامعه از آنها چه انتظاری دارد. وظیفه آنها تنها درست کردن پروژه نیست بلکه وظیفه اصلی فراهم کردن زیرساخت های پروژه ها است. این اتفاق در حال حاضر افتاده و ما بر روی این اندیشه حضرت آقا در حال فعالیت هستیم و در حال تبیین نقش بسیج و گروه های جهادی در حرکت مردمی هستیم. شکی نیست که هر کسی می تواند در این زمینه کار کند و ما بحث سلبی نمی کنیم، حتی حضرت آقا در تاریخ 1/3/98 می فرمایند هر کسی فعال تر موثرتر. نقش بسیج فقط فعال بودن نیست چرا که بسیج باید هم فعال و هم موثر باشد.
برگزاری یادواره ها پروژه ای برای تربیت نیرو است
روزی شخصی به من گفت این یادواره هایی که برگزار می کنید چه ثمری دارد؟ دو ماه بچه ها را درگیر می کنید تا دو ساعت یادواره با حضور 100 نفر برگزار شود. به او گفتم هر عملیات دو رویه دارد؛ رویه اول بهره بردن مخاطب است و رویه دوم کادرسازی ماست. من در این یادواره ها عملیات های ظرفیت ساز انجام می دهم و کادرسازی می کنم. این یادواره ها خودش پروژه ای برای تربیت نیرو است.
اینکه می گویم بسیج علی الخصوص بسیج سازندگی می تواند در این حوزه ها میدان دار باشد و فعالیت کند برای این است که عملیات های مختلف دارد و از این طریق باید او همراهی کنیم تا مردم حضور پیدا کنند البته از آن طرف هم باید نظامات را اصلاح کنیم تا درگیر بروکراسی های اداری نشوند. در حال حاضر قرارگاه ها می توانند این تسهیل گری را انجام دهند.
از ایمان مردم می توانیم عمل صالح تولید کنیم
اگر چنین نیروهایی پای کار باشند شما می توانید با استفاده از اندیشه حضرت آقا او را هدایت کنید. اینکه رهبری فرمودند امام (ره) استاد این بودند که از ایمان عمل صالح تولید کنند در اینجا نیز می تواند اتفاق بیفتد و ما نیز می توانیم از ایمان مردم عمل صالح که همانا خدمت رسانی، محرومیت زدایی و … است، تولید کنیم.
آقای جعفری معتقدند در فعالیت های مردمی نباید مانند نخ تسبیح بود، در اینجا باید مثل نخ نبات بود؛ به طور مثال شخصی تصمیم می گیرد پنج هیئت را با هم ادغام کند و خود رییس آنها شود در صورتی که اصلا دلیلی ندارد این هیئت ها با هم ادغام شوند و اصلا چرا باید آن شخص رییس شود. نخ تسبیح به معنای این است که من می خواهم گنده گی کنم و شما مهره های من هستید. متاسفانه برخی می خواهند خودشان دیده شوند و بگویند من مدیر هستم در صورتی که اگر از خود گذشتی می توانی حرکت مردمی راه بیندازی.
حضرت آقا در تاریخ 1/3/98 در توضیحات خود درباره معنای حلقه های میانی می فرمایند حلقه میانی حلقه بین مردم و مردم است یعنی همانند استادکار، منتور و مشاور عمل می کند؛ باید لحظه به لحظه آن را رصد کرد و بالای سر آن ایستاد تا مسیر آن منحرف شود.
اینکه برخی ادعای خادمی اهل بیت می کنند، دروغی بیش نیست
یکی از استادان ما زمانی که به خانه ما برای روضه خوانی می آمدند با بنده تماس می گرفتند و می گفتند تو نبودی جلسه خیلی بهتر بود در صورتی که معمولا چنین جاهایی افراد می گویند تو نبودی جایت خالی بود. آن استاد با این سخن خد به من این را القا می کرد که تو نباش، این منِ خیلی مهم است و برای من تبدیل به یک اصل شده است و به همین دلیل سعی می کنم در جلسات بخصوص روضه ها هیچ دخالتی نداشته باشم. اینکه در هیئت ها ما خود را خادم می دانیم، دروغی بیش نیست چرا که ما ریاست می کنیم. به دروغ می گوییم اهل بیت رییس هستند پس اگر اینطور است چرا نظر می دهی و برخورد می کنی، همه اینها به خاطر آن قضیه ریاست است.
نتیجه گیری
بسیج سازندگی و نهادهایی همانند آن برای رشد افراد ابتدا باید یک نظام درستی را طرح ریزی و اجرا کنند، سپس گروه های جهادی را تجمیع کرده و به آنها انگیزه دهند و فرمایشات حضرت آقا را خوانش کنند تا در اصل ماموریت خود را از او بگیرند و کسی که قصد میان داری دارد نباید خود را همه کاره و رییس بداند.
